Мөн өдрийн хуралдаанаар үргэлжлүүлэн Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны 2016 оны 12 дугаар сарын 23-ны өдрийн 13 тоот тогтоолоор байгуулагдсан ажлын хэсгийн тайланг хэлэлцэв.
Инновацийн тухай хуулийн хэрэгжилтийг шалгаж, цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаар санал дүгнэлт гаргах, шийдвэрийн төсөл боловсруулж тус Байнгын хороонд танилцуулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийг Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Учрал ахалж ажилласан юм. Энэ оны 01 дүгээр сарын 04-ний өдрөөс 02 дугаар сарын 06-ны өдрийг хүртэлх хугацаанд Хөдөө аж ахуйн их сургууль, тус сургуулийн Инноваци, бизнес хөгжлийн төв, Мал эмнэлгийн хүрээлэн, Ургамал хамгааллын эрдэм шинжилгээний хүрээлэн, Мал аж ахуйн эрдэм шинжилгээний хүрээлэн, Шинжлэх ухаан, технологийн их сургууль, Монгол Улсын их сургууль, Анагаахын шинжлэх ухааны үндэсний их сургуулийн Эрдэм шинжилгээний цөм лаборатори, Шинжлэх ухааны академи, Хими технологийн хүрээлэн, Физик технологийн хүрээлэн, Ерөнхий болон сорилын биологийн хүрээлэн, Шинжлэх ухаан технологийн сан болон бусад хүрээлэн төв, гарааны компанийн үйл ажиллагаатай газар дээр нь танилцаж уулзалт, ярилцлага зохион байгуулсан байна.
Инновацийн тухай хуулийн хэрэгжилттэй танилцахад дээрх газруудад хуулийн хэрэгжилт жигд бус байна хэмээн ажлын хэсэг дүгнэсэн байна. Хуулийг хэрэгжүүлэхэд нэн чухал шаардлагатай “инновацийн сан”-г бий болгох, инновацийн хөгжлийн үндэс болсон “төр-шинжлэх ухаан-хувийн хэвшлийн түншлэл”-ийг сайжруулах, Төрөөс инновацийн талаар баримтлах бодлогыг гаргаж, цаашдын хөгжлийн асуудлыг тодорхойлох, өнгөрсөн жилүүдэд яамдын дэргэд байж төрийн дэмжлэгээр сайн ажиллаж байсан зарим нэгжүүдийг их, дээд сургуулиас татан авч яамдыг түшиглүүлэн дэмжлэг үзүүлж ажиллуулах шаардлагатай хэмээн үзжээ. Ажлын хэсгийн зүгээс Эрдэм шинжилгээний байгууллага, гарааны компаниудын үйл ажиллагааг цаашид сайжруулахад инновацийн салбарын хууль эрх зүйн орчинг боловсронгуй болгох шаардлагатай талаар дүгнэлтдээ дурдсан байна.
Ажлын хэсгийн дүгнэлттэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Цогзолмаа, А.Ундараа, Д.Ганболд, М.Оюунчимэг нар Ажлын хэсгээс асуулт асууж, дүгнэлттэй холбогдуулан санал хэлсэн юм. Мөн ажлын хэсгээс гаргасан саналыг үндэслэн хуулийн хэрэгжилтийг сайжруулахаар Засгийн газарт үүрэг чиглэл өгөх “Инновацийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” байнгын хорооны тогтоолыг баталсан юм.
Дараа нь Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуулийн хэрэгжилт, шинжлэх ухааны хүрээлэнгүүдийн үйл ажиллагаатай танилцаж, тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх талаар санал, дүгнэлт боловсруулах ажлын хэсгийн тайлан хэлэлцлээ. Улсын Их Хурлын гишүүн, ажлын хэсгийн ахлагч Б.Баттөмөр байнгын хороонд танилцуулга хийв.
Ажлын хэсэг Шинжлэх ухааны академийн харьяа 10, их, дээд сургуулиудын харьяа 14, төсвийн бус хөрөнгийн эх үүсвэрээр санхүүждэг 5 хүрээлэнгийн удирдах бүрэлдэхүүн, эрдэм шинжилгээний ажилтнуудтай тус тус уулзалт зохион байгуулж, Мал эмнэлгийн хүрээлэн, Ургамал хамгааллын эрдэм шинжилгээний хүрээлэн, Мал аж ахуйн эрдзм шинжилгээний хүрээлэн, Физик технологийн хүрээлэн, Хими, технологийн хүрээлэн, Ерөнхий болон сорилын биологийн хүрээлэнгийн үйл ажиллагаатай газар дээр нь танилцан, эрдмийн баг, хамт олонтой уулзалт ярилцлага хийсэн байна. Мөн Улаанбаатар Их Сургуулийн Археологийн музейтэй танилцжээ.
Өнөөдрийн байдлаар Монгол Улсын шинжлэх ухаан, технологийн салбарын үйл ажиллагаанд Засгийн газар, түүний дэргэдэх Шинжлэх ухаан технологийн үндэсний зөвлөл, БСШУСЯ, Шинжлэх ухааны академи, түүний харьяа салбар 2 академи, яамдын шинжлэх ухаан технологийн зөвлөлүүд, ШУА, яамд, их дээд сургуулийн харьяа төсвөөс санхүүжилт авдаг 23, төсвийн бус хөрөнгөөр санхүүждэг 6 хүрээлэн, мөн хувийн хэвшлийн эрдэм шинжилгээ, судалгааны байгууллагууд оролцож байгаа аж.
Сүүлийн жилүүдэд төрөөс шинжлэх ухааны салбарт дорвитой хөрөнгө оруулалт хийхгүй байгаагаас үүдэн шинжпэх ухааны салбар хүнд байдалд орж, эрдэмтэн, судпаачдын нийгмийн баталгаа жилээс жилд муудаж байгаа талаар ажлын хэсгийн дүгнэлтэд дурджээ. Түүнчлэн эрх зүйн орчны тодорхойгүй байдал, эрх бүхий байгууллагуудын алдаатай шийдвэрээс болж шинжлэх ухааны байгууллагууд үндсэн хөрөнгөө алдах үзэгдэл түгээмэл байгаа гэжээ.
Манай улсын шинжлэх ухааны салбарт өнөөдрийн байдлаар нийтдээ 1720 эрдэм шинжилгээний ажилтан (full-time researcher) ажиллаж байна. Үүнээс 1526 эрдэм шинжилгээний ажилтан төсвөөс цалинжин ажиллаж байна. Их сургуулиуд болон бусад салбарт 1483 багш хичээл заахын зэрэгцээ эрдэм шинжилгээний ажилд оролцож байгаа аж. Манай орны 1 сая хүнд оногдох эрдэм шинжилгээний ажилтаны тоо ойролцоогоор 570 орчим байгаа нь дэлхийн дунджаас даруй 3 дахин бага, бусад өндөр хөгжилтэй орнуудтай харьцуулшгүй бага хэмжээнд байгаа юм байна. Жилээс жилд мэргэшсэн эрдэмтэдийн тоо цөөрч, эрдэмтэдийг дэмжих бодлого алдагдаж байгаа тул эрдэм шинжилгээний ажилтны тоо, цалин хөлсийг нэмэгдүүлж, нийгмийн баталгааг сайжруулах шаардлагатай болж байна. Түүнчлэн туршилт судалгаа хийх тусгайлсан нөхцөл, дэд бүтэц бий болгох, судалгаа шинжилгээний ажлын үр дүнг төрийн бодлого боловсруулах, шийдвэр гаргах үйл ажиллагаанд ашиглах механизмыг бүрдүүлэх зэрэг олон асуудал тулгамдаад байгааг ажлын хэсгийн дүгнэлтэд тэмдэглэжээ. Иймд ажлын хэсгээс
Шинжлэх ухааны салбарт үүсээд буй нөхцөл байдал, мэргэжлийн байгууллагуудаас эрх зүйн орчны хүрээнд шийдвэрлүүлэхээр гаргасан саналыг харгалзан хопбогдох хууль, эрх зүйн актуудад нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий УИХ-ын Ажлын хэсгийг байгуулах;
Шинжлэх ухааys салбарын хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангуулах, Монгол Улсын урт болон дунд хугацааны бодлогын баримт бичгүүдэд шинжлэх ухаан, технологийн талаар дэвшүүлсэн зорилтыг ханган биелүүлэх, салбарын тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэх талаар тодохой арга хэмжээ авч ажиллах үүрэг чиглэлийг УИХ-ын НББСШУ-ны байнгын хорооны тогтоолоор Засгийн газарт өгөх;
Ажлын хэсэгт салбарын мэргэжлийн байгууллагуудаас ирүүлсэн санал, хүсэлтүүдийг одоо хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй эрх зүйн орчны хүрээнд шийдвэрлүүлэхээр Засгийн газарт албан бичгээр хүргүүлэх, биелэлтийг УИХ-ын НББСШУ-ны байнгын хороонд танилцуулахыг үүрэг болгох саналыг гаргасан байна.
Ажлын хэсгийн дүгнэлттэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн А.Ундраа, М.Оюунчимэг, Д.Ганболд, Н.Учрал, Г.Мөнхцэцэг нар асуулт асууж, санал хэлэв. Ажлын хэсгийн санал, дүгнэлтийг үндэслэн тус салбарын хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг сайжруулж, тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэх чиглэлээр тодорхой арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэхийг Засгийн газарт үүрэг болгосон “Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын үйл ажиллагааг дэмжих зарим арга хэмжээний тухай” байнгын хорооны тогтоолыг баталлаа.
