~Дорнодийн “Адуунчулуун”-ны уурхай олборлолт явуулах боломжгүй болжээ~
УУХҮ-ийн сайд Д.Сумъяабазарын зүүн аймгуудад хий буй айлчлал “Адуунчулуун”-ы уурхайгаас үргэлжилсэн юм. “Дорнод бүсийн эрчим хүчний систем” ХК-ийг 63 жилийн турш эрчим хүчний нүүрсээр тасралтгүй хангаж байгаа “Адуунчулуун”-ы нүүрсний уурхай дээр очлоо.
Уурхай нээгдсэн цагаасаа ил болон далд аргаар олборлолт явуулж, 28.4 сая шоо метр хөрс хуулж, 14.9 сая тонн нүүрс олборложээ. “ДБЭХС” ХК-аас гадна аймгийнхаа аж ахуй нэгж байгууллага, айл өрхүүдийг нүүрсээр хангадаг байна. 2017 оны байдлаар нүүрсний уурхайгаас улсын төсөвт тэрбум 157 сая төгрөгийг төвлөрүүлжээ.
1999 онд хувьчлагдсан “Адуунчулуун”-ны уурхайн хувьд өнөөдөр лицензийн маргаантай байдал томоохон асуудал болоод байгааг сайд Д.Сумъяабазарт дуулгав. Тодруулбал, “Адуунчулуун” ХК-ийн эзэмшлийн 029А лицензтэй 400 га талбайгаас 2009 онд 134 га газрыг МАК ХХК-д давхцуулан олгожээ. МАК ХК-ийн хувьд Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын нутагт 5104.3 га газрыг хамарсан хоёр лицезийг эзэмшиж, уг талбай дээрээ одоогоор хөрс хуулалтын ажлыг явуулж байна.
“Адуунчулуун” ХК лицензын маргаанаас болж давхардсан газартаа олборлолт явуулах боломжгүй болжээ. Хэрвээ асуудлаа шийдвэрлэж чадвал дахиад 30-40 жил үйл ажиллагаа явуулах боломж бүрдэнэ. Учир нь уг давхардсан лицензтэй талбайг 40-50 сая тонн нүүрсний нөөцтэй хэмээн таамаглажээ.
“Адуунчулуун”-ны нүүрсний уурхайн гүйцэтгэх захирал ““Адуунчулуун”-ы нүүрсний уурхай олборлолт явуулах талбайгүй болж, Дорнодын цахилгаан станц нүүрсний нөөцгүй болох, цаашлаад эрчим хүчний хязгаарлалт хийх хүнд байдалд орсон. Хүнд байдалд орсон үед уурхайн үйл ажиллагаа, уулын техник технологитой газар дээр нь салбарын сайдыг өргөн бүрэлдэхүүнтэй ирж танилцаж байгаад талархаж байна” гэв.
Иймд Ашигт малтмал газрын тосны газраас Ашигт малтмалын тухай хуулийн 62.4, 62.5, 62.6 дахь заалтаар зохих шийдвэрээ хугацаа алдалгүй гаргахыг компанийн удирдлагуудаас хүслээ.
Сайд Д.Сумъяабазар “Адуунчулуун” ХК-ийн удирдлагуудыг лицензийн асуудалтай холбоотой хүсэлт, бичиг баримтуудаа яаралтай гаргаж өгөхийг хэлж, үүнээс болж эрчим хүч доголдож болохгүй гэлээ.
УУХҮ-ийн сайдын ажлын айлчлал “Петрочайна Дачин Тамсаг”, “Цайрт минерал” зэрэг компанудад очиж ажилласнаар үргэлжилсэн юм.
